Vorige week nam de wereld na acht jaar en zeven seizoenen afscheid van Mad Men, volgens velen een van de beste televisieseries ooit gemaakt. Centraal in de serie stonden de medewerkers van het fictieve reclamebureau Sterling Cooper in New York tussen 1960 en 1970. Het einde van de serie vervulde mij als trouwe fan met weemoed en dit is waarom.
In de loop der jaren waren de karakters uit de serie – waaronder de struise office manager Joan Harris, de getalenteerde copywriter Peggy Olson, de ambitieuze account manager Pete Campbell, de charmante partner Roger Sterling en de enigmatische creative director Don Draper – erg veel voor me gaan betekenen. Ik had zoveel uren lief en leed met ze gedeeld dat het net leek of ze werkelijk deel van mijn leven uitmaakten. We hadden samen in liften gestaan, eindeloos getelefoneerd, klanten binnengehaald, copieus gelunchd, prijzen gewonnen, vrouwen bedrogen, minnaars opgedoken, duizenden sigaretten gerookt, kinderen gekregen, scheidingen doorgemaakt en het licht uit onze ogen gezopen. We waren vrienden en collega’s geworden, lotgenoten in dit aardse tranendal – stuk voor stuk worstelend met herkenbare problemen. Of het nu ging om liefde, vriendschap of werk, in iedere aflevering van Mad Men was wel een levensles te vinden. Alle personages zochten net als ik voortdurend naar betekenis. Wie ben ik eigenlijk? En waarom doe ik wat ik doe?
In 2007 was ik met de serie begonnen, waardoor het einde van Mad Men niet alleen het afscheid was van het in de serie geportreteerde decennium, maar ook van verschillende fasen in mijn persoonlijke geschiedenis. Hoe was het mogelijk dat ik – geliefdes, huizen, banen, jaren verder – zo veel ouder was geworden in zulke korte tijd? En hoe had de rest van de wereld zich zo snel kunnen ontwikkelen? Van het ondenkbare gegeven van een zwarte Amerikaanse president tot een nieuwe koning in Nederland, van de opkomst van Twitter tot het verdwijnen van Hyves, van een wereldwijde economische crisis tot een nieuwe golf van creativiteit en ondernemingszin in Amsterdam. Uiteindelijk vertelde Mad Men ons eigen verhaal zonder dat we dit direct doorhadden.
De kracht van Mad Men lag namelijk in de griezelig accurate weergave van tijd. De mannen en vrouwen van Sterling Cooper veranderden even gelijkmatig als wijzelf. Vaak onbewust en met veel minder controle dan ze zelf zouden willen. Zoals om me heen al die zoekende twintigers langzaam waren veranderd in dertigers die hun bestemming hadden gevonden in huwelijken, kinderen en koophuizen, zo waren Don Draper en de zijnen ook ouder geworden en gegroeid zonder het zelf haast te merken.
Iedereen weet dat tijd het ultieme schaarse goed is, het leven bestaat namelijk maar alleen uit de tijd die ons is gegeven, toch verkwanselen we het te vaak aan zaken zonder zin. Bedenker Matthew Weiner van Mad Men schonk ons, zoals regisseur Richard Linklater dat deed met zijn speelfilm Boyhood, het waardevolle inzicht dat werkelijk ieder moment in een mensenleven telt – want alles gaat heel snel voorbij. Een van de personages zegt dan ook in de laatste aflevering: ‘Your life is undeveloped property. You can turn it into anything you want. It’s got a hell of a view.’ En daar moeten we het mee doen.
Maurice Seleky publiceerde deze column eerder op SSBA Salon.
